Wysoka temperatura otoczenia to jeden z czynników, który może negatywnie wpływać na pracę silnika samochodu. Podczas upałów jednostka napędowa narażona jest na dodatkowe obciążenia, które mogą prowadzić do spadku jej wydajności oraz szybszego zużycia niektórych podzespołów. Zrozumienie, jak gorące powietrze wpływa na silnik, pozwala lepiej przygotować auto do jazdy w letnich warunkach.
Jak wysoka temperatura wpływa na chłodzenie silnika?
W czasie upału układ chłodzenia pracuje z większym obciążeniem, ponieważ temperatura powietrza na zewnątrz nie pozwala na skuteczne oddawanie ciepła. Gdy silnik osiąga wysoką temperaturę, a chłodnica nie może jej szybko odprowadzić, ryzyko przegrzania jednostki napędowej znacznie wzrasta. Może to prowadzić do poważnych problemów mechanicznych, włącznie z uszkodzeniem uszczelki pod głowicą.
Wysokie temperatury powodują też większe odparowanie płynu chłodniczego. Jeśli poziom płynu nie jest regularnie kontrolowany, może dojść do spadku jego skuteczności. Brak odpowiedniego ciśnienia w układzie chłodzenia uniemożliwia prawidłową cyrkulację cieczy, co prowadzi do nagrzewania się metalowych elementów silnika. W skrajnych przypadkach może dojść do zatarcia jednostki.
Wentylator chłodnicy włącza się częściej i pracuje intensywniej, co zwiększa obciążenie alternatora oraz zużycie energii. W starszych autach, gdzie układ chłodzenia jest mniej wydajny, ryzyko przegrzania staje się szczególnie wysokie. W takich przypadkach zalecane jest ograniczenie czasu pracy silnika na biegu jałowym oraz unikanie długich postojów w pełnym słońcu.
Jak upał wpływa na osiągi i spalanie paliwa?
Gorące powietrze jest mniej gęste niż chłodne, co oznacza, że zawiera mniej tlenu. Dla silnika spalinowego, który do spalania potrzebuje odpowiedniego stosunku powietrza do paliwa, oznacza to mniej wydajne spalanie. Sterownik silnika stara się kompensować brak tlenu przez modyfikację mieszanki paliwowej, ale efektywność jednostki napędowej i tak może spaść.
W rezultacie, w czasie upałów silnik często traci część swojej mocy, a reakcja na pedał gazu staje się mniej dynamiczna. Szczególnie widoczne jest to w autach z mniejszymi jednostkami bez turbodoładowania, które są bardziej wrażliwe na zmiany gęstości powietrza. Wpływa to nie tylko na komfort jazdy, ale również na bezpieczeństwo podczas wyprzedzania.
Dodatkowo, w gorące dni kierowcy częściej korzystają z klimatyzacji, co zwiększa zużycie paliwa. Sprężarka klimatyzacji pobiera moc z silnika, przez co rośnie jego obciążenie. W połączeniu z mniej efektywnym spalaniem może to oznaczać wzrost zużycia paliwa nawet o 10–15% w porównaniu do jazdy w chłodniejsze dni.
Czy upał przyspiesza zużycie oleju silnikowego?
Wysoka temperatura wpływa także na jakość i lepkość oleju silnikowego. Olej, który w normalnych warunkach tworzy warstwę ochronną na metalowych częściach silnika, podczas upału może tracić swoje właściwości. Zbyt rzadka konsystencja oleju prowadzi do mniejszej ochrony przed tarciem, co zwiększa ryzyko przyspieszonego zużycia silnika.
Podczas intensywnej eksploatacji auta w upale olej szybciej się degraduje. Częstsze rozruchy w wysokiej temperaturze oraz praca pod dużym obciążeniem sprzyjają tworzeniu się osadów i nagaru. To z kolei może prowadzić do zapychania kanałów olejowych oraz gorszego smarowania w najbardziej obciążonych miejscach silnika.
Warto też zauważyć, że nieodpowiedni dobór lepkości oleju do sezonu letniego może pogłębić problem. Użycie zbyt rzadkiego oleju w warunkach wysokiej temperatury powoduje, że film olejowy nie chroni skutecznie tłoków i cylindrów. Dlatego przed okresem letnim zaleca się wymianę oleju na wersję dopasowaną do pracy w wyższych temperaturach.
Jak dbać o silnik samochodu latem?
Aby ograniczyć negatywny wpływ upału na pracę silnika, warto pamiętać o kilku podstawowych działaniach profilaktycznych. Regularna kontrola poziomu płynu chłodniczego to jeden z najważniejszych nawyków podczas gorących dni. Należy sprawdzać stan zbiornika wyrównawczego i uzupełniać płyn, jeśli poziom znajduje się poniżej normy.
Kolejnym istotnym aspektem jest sprawność termostatu i wentylatora chłodnicy. W przypadku jakichkolwiek oznak przegrzewania warto skonsultować się z mechanikiem. Niepokojącym sygnałem jest gwałtowny wzrost temperatury silnika lub zapach przypalonego oleju. Warto też zadbać o stan chłodnicy i jej czystość, ponieważ zapchane żeberka mogą znacznie ograniczyć skuteczność chłodzenia.
W trakcie jazdy w upalne dni zaleca się unikanie gwałtownego przyspieszania i długiej jazdy pod górę na niskich biegach. W sytuacjach przeciążenia silnik łatwiej osiąga niebezpieczną temperaturę. Warto również korzystać z klimatyzacji w sposób przemyślany – nie ustawiać najniższej możliwej temperatury i przewietrzyć pojazd przed jej uruchomieniem.
Jakie są objawy przegrzania silnika podczas upału?
Jednym z pierwszych sygnałów przegrzania silnika jest wzrost temperatury widoczny na wskaźniku na desce rozdzielczej. W większości samochodów prawidłowa temperatura robocza silnika wynosi około 90 stopni Celsjusza. Jeśli wskazówka zbliża się do czerwonego pola, oznacza to, że jednostka jest bliska przegrzania i należy niezwłocznie podjąć działania.
Innym objawem jest zmniejszona moc silnika, szarpanie podczas przyspieszania lub nagłe spadki obrotów. W niektórych przypadkach może też pojawić się para spod maski, co oznacza, że płyn chłodniczy wrze. W takiej sytuacji należy natychmiast zatrzymać pojazd i wyłączyć silnik, a następnie poczekać, aż jednostka ostygnie przed otwarciem maski.
W przypadku zaawansowanego przegrzania mogą wystąpić poważniejsze uszkodzenia – od pęknięcia głowicy po zatarcie tłoków. Naprawy takie wiążą się z dużymi kosztami i często wymagają wymiany całego silnika lub jego głównych komponentów. Dlatego warto reagować na pierwsze objawy i nie dopuszczać do eskalacji problemu.
Czy upały mają wpływ na silniki nowoczesnych samochodów?
Nowoczesne samochody są wyposażone w bardziej zaawansowane systemy zarządzania temperaturą, które lepiej radzą sobie z warunkami skrajnego upału. Elektroniczne sterowniki silnika monitorują temperaturę w czasie rzeczywistym i mogą wprowadzać korekty w mieszance paliwowo-powietrznej oraz pracy układu chłodzenia. Dzięki temu jednostki te są bardziej odporne na skoki temperatury otoczenia.
W pojazdach hybrydowych i elektrycznych również występuje problem chłodzenia, choć w mniejszym stopniu niż w silnikach spalinowych. W ich przypadku kluczowe znaczenie ma temperatura akumulatora i elektroniki sterującej. Dlatego producenci montują specjalne systemy chłodzenia baterii, które chronią je przed przegrzaniem i utratą pojemności.
Mimo lepszych rozwiązań technicznych, także w nowych samochodach wysoka temperatura nadal stanowi czynnik ryzyka. Upał wpływa bowiem nie tylko na silnik, ale również na inne elementy układu napędowego, jak skrzynia biegów czy układ wydechowy. Dlatego także w przypadku nowych aut konieczna jest ostrożność i odpowiednia eksploatacja w czasie gorących dni.
Autor: Patryk Kołodziej